Το «Ικαρομένιππος» ήταν ετήσιο λογοτεχνικό βραβείο που απονεμήθηκε σε Έλληνες συγγραφείς διηγημάτων και μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας την περίοδο 1996-2000.

Θεσπίστηκε από την ομάδα «Φανταστικοί Αργοναύτες»1 και το περιοδικό Πλειάδες για να επιβραβεύσει την ελληνική παραγωγή εφ. Την επιλογή των έργων που βραβεύονταν έκανε πενταμελής κριτική επιτροπή, η οποία διάβαζε και αξιολογούσε ολόκληρη την παραγωγή μυθιστορημάτων του προηγούμενου έτους και επιλεγμένα από τους διοργανωτές υποψήφια διηγήματα (short list), που είχαν δημοσιευθεί σε ανθολογίες ή περιοδικά. Στα υποψήφια διηγήματα δεν περιλαμβάνονταν δημοσιευμένα σε φανζίν του χώρου. Δίνονταν τρία βραβεία -Χρυσός, Αργυρός και Χάλκινος Ικαρομένιππος- ανά κατηγορία (διήγημα - μυθιστόρημα) καθώς επίσης ένα πρόσθετο βραβείο: πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα το πρώτο και τέταρτο έτος απονομής, βραβείο «Ηρακλής» το δεύτερο και τρίτο.

Την κριτική επιτροπή το πρώτο έτος αποτέλεσαν οι Χρήστος Λάζος, συγγραφέας, Δόμνα Παστουρματζή, πανεπιστημιακός, Δημήτρης Παναγιωτάτος, σκηνοθέτης και μεταφραστής, Δημοσθένης Κούρτοβικ, κριτικός και συγγραφέας και Γιώργος Μπαλάνος, συγγραφέας και μεταφραστής. Τα επόμενα δύο έτη τη θέση των Κούρτοβικ και Μπαλάνου πήραν οι Γιώργος Κουσουνέλος, μεταφραστής και Μάριος Βερέττας, εκδότης και συγγραφέας. Το 2000 απονεμήθηκαν τα βραβεία για τη διετία 1998-1999 με τον Διονύση Σιμόπουλο στη θέση του Μάριου Βερέττα.

Βραβευμένα έργα

Έτος Α', έργα που δημοσιεύθηκαν το 1995

Η απονομή για τα έργα που εκδόθηκαν ή δημοσιεύθηκαν το 1995 έγινε στις 7 Μαΐου 1996, στο Θέατρο «Τεχνοχώρος» της Αθήνας. Ανά κατηγορία, δόθηκαν τα βραβεία:

Καλύτερο μυθιστόρημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Κωνσταντίνος Ρωμοσιός, Μεσσιανική αυτοκρατορία, εκδ. Λιβάνης
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Διονύσης Καλαμβρέζος, Η αρρώστια και το λουλούδι του λωτού, εκδ. Αίολος
• Χάλκινος Ικαρομένιππος (δεν απονεμήθηκε)

Καλύτερο διήγημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Μάκης Πανώριος, «Ηθοποιός»
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Διονύσης Καλαμβρέζος «Βλέπετε την εκπομπή Αμφιθέατρο»
• Αργυρός Ικαρομένιππος (ισοψηφία), Κυριάκος Αθανασιάδης, «Τιμωρία»

Το βραβείο καλύτερου πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα απονεμήθηκε στην Ανθίππη Φιαμού για το μυθιστόρημά της Λαμπρά φεγγάρια στον ποταμό της λησμονιάς (εκδ. Καστανιώτη).

Επιπλέον, οι διοργανωτές Φανταστικοί Αργοναύτες απένειμαν τα δικά τους βραβεία «Αργώ» στο συγγραφέα Θανάση Μάργαρη και τον εκδότη Ηλία Λιβάνη, για τη συνδρομή τους στην ανάπτυξη και καλύτερη παρουσίαση της εφ στην Ελλάδα.

Έτος Β', έργα που δημοσιεύθηκαν το 1996
Στις 19 Ιουνίου 1997, σε ειδική εκδήλωση που έγινε στη Στοά του Βιβλίου, απονεμήθηκαν τα βραβεία για την παραγωγή του 1996. Ανά κατηγορία αυτά ήταν:

Καλύτερο μυθιστόρημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Μιχάλης Αντωνόπουλος, Υπερβορέα - Η πάλη με τις Σκιές, εκδ. Αίολος
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Διονύσης Παπαδόπουλος, Ο πλανήτης της εκδίκησης, εκδ. Alien
• Χάλκινος Ικαρομένιππος, Κυρ. Αθανασιάδης, Μικροί Κόσμοι, εκδ. Λιβάνης

Καλύτερο διήγημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Θανάσης Βέμπος, «Τα παιδιά του Κρόνου»
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Γιώργος Παυλίδης, «Το όπλο»
• Χάλκινος Ικαρομένιππος, Δημήτρης Βανέλλης, «Το Γερονήσι»

Απονεμήθηκε επίσης το βραβείο «Ηρακλής» για το μυθιστόρημα ή διήγημα που ανέδειξε καλύτερα την ελληνική ιστορία - μυθολογία στον Μιχάλη Αντωνόπουλο.

Οι διοργανωτές Φανταστικοί Αργοναύτες απένειμαν αυτή τη φορά το βραβείο «Αργώ» στο Star Channel και τον εκδότη Γιώργο Μπαζίνα.

Έτος Γ', έργα που δημοσιεύθηκαν το 1997
Στις 17 Ιουνίου 1998, σε εκδήλωση στην «Αίθουσα Λόγου & Τέχνης» της Στοάς του Βιβλίου απονεμήθηκαν τα βραβεία για τα έργα που εκδόθηκαν ή δημοσιεύθηκαν το 1997:

Καλύτερο μυθιστόρημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Κωνσταντίνος Ρωμοσιός, Η φωτιά περπατά μαζί μου, εκδ. Λιβάνης
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Σταύρος Μαντουφάρης Αιώνων όνειρα, εκδ. Λιβάνης
• Χάλκινος Ικαρομένιππος, Ηρώ Γιαννοπούλου Και η Σφίγγα χαμογέλασε, εκδ. Alien

Καλύτερο διήγημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Σταυρούλα Βεντούρι, «Ο επιβάτης», ανθολογία Μεταλλικές ιστορίες φαντασίας και τρόμου, εκδ. Αιόλος
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Ηλίας Τολιάδης, «Νυχτομαχία», ανθ. Μεταλλικές κλπ.
• Χάλκινος Ικαρομένιππος, Δημήτρης Βανέλλης, «Όνειρα», περ. Απαγορευμένος Πλανήτης, τ. 5
• Χάλκινος Ικαρομένιππος (ισοψηφία), Βασίλης Καρακίτσος, «Το παραμύθι της νεράιδας», ανθ. Μεταλλικές κλπ.

Το βραβείο «Ηρακλής» απονεμήθηκε στον Κωνσταντίνο Ρωμοσιό.

Περίοδος Δ', έργα που δημοσιεύθηκαν το 1998 & 1999
Το Δεκέμβριο του 1999 η κριτική επιτροπή ανακοίνωσε ότι δεν θα δίνονταν βραβεία για το 1998: «Η Επιτροπή ενημερώνει τους φίλους και φίλες της ελληνικής επιστημονικής φαντασίας ότι δεν πρόκειται να δοθούν βραβεία για το έτος 1998 λόγω της μικρής εκδοτικής παραγωγής. Τα διηγήματα ήταν ικανοποιητικά σε αριθμό, όμως επειδή δεν υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός βιβλίων (εκδόθηκαν μόνον τρία μυθιστορήματα), δεν δίνονται βραβεία μόνο σε διηγήματα, βάσει του εσωτερικού κανονισμού της Επιτροπής. Τα βιβλία και τα διηγήματα του 1998 θα προστεθούν στα αντίστοιχα του 1999 και έως το Μάρτιο του 2000 θα δοθούν τα βραβεία για τη διετία πλέον 1998-1999. Μετά την παραίτηση του Μάριου Βερέττα από την Επιτροπή, τη θέση του παίρνει ένα διακεκριμένο μέλος της ελληνικής κοινωνίας, διάσημος επιστήμων στο χώρο του και μεγάλος λάτρης της επιστημονικής φαντασίας. Πρόκειται για τον κ. Διονύση Σιμόπουλο, αστρονόμο, Διευθυντή του Ευγενίδειου Πλανηταρίου. Τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής τον καλωσορίζουμε στην ομάδα μας και ελπίζουμε στη γόνιμη συνεργασία και συμμετοχή του για την αναβάθμιση της ελληνικής επιστημονικής φαντασίας». (περ. Big Bang, τ. 8)
Έτσι, το 2000 βραβεύτηκαν οι ακόλουθοι συγγραφείς για το έργο τους:

Καλύτερο μυθιστόρημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Θανάσης Βέμπος, Η επέτειος εκδ. Λιβάνης
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Στυλιανός Μωυσείδης, Όταν Ξυπνήσουν οι Τιτάνες, εκδ. Eκάτη και Ηρώ Γιαννοπούλου, Η Παλιννόστηση των Κενταύρων, εκδ. Alien (τον μοιράστηκαν)
• Χάλκινος Ικαρομένιππος (δεν δόθηκε)

Καλύτερο διήγημα

• Χρυσός Ικαρομένιππος, Νίκος Παπανδρέου, «Ένα δάκτυλο ήσυχο σαν στυλό»
• Αργυρός Ικαρομένιππος, Βάσω Χρήστου, «Περί ευθύνης προγραμματιστών»
• Χάλκινος Ικαρομένιππος, Νίκος Φαρούπος, «Θάλαμος Ευρώπη»

Νεανικός Ικαρομένιππος
Τάκης Ανδρουτσόπουλος, Γη, 2040 μ.Χ., εκδ. Ποταμός

Το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα δόθηκε στον Δημοσθένη Παπαμάρκο για το μυθιστόρημα Η αδελφότητα του πυριτίου (εκδ. Αρμός, 1998).

Το φανζίν Big Bang δημοσίευσε ανταποκρίσεις από τη δεύτερη2 και την τρίτη3 τελετή απονομής.

Αμφισβήτηση - διαμάχη

Αμέσως μετά την πρώτη απονομή των βραβείων, το περιοδικό Απαγορευμένος Πλανήτης δημοσίευσε ένα επικριτικό για το θεσμό άρθρο 4 όπου ανάμεσα σε άλλα αναφερόταν: «Η Ελλάδα μπορεί να είναι υπερήφανη για μια ακόμα πρωτιά: των πιο ανυπόληπτων λογοτεχνικών βραβείων που δόθηκαν ποτέ (...) Η πενταμελής ομάδα, παρέα, φανς Φανταστικοί Αργοναύτες ανήγγειλαν την καθιέρωση μεγάλου λογοτεχνικού βραβείου, αντίστοιχου προς τα αμερικανικά Hugo και Nebula (...) Η αναγγελία και ο τρόπος που έγινε φανερώνει δύο χαρακτηριστικά: αυθαιρεσία και φανφαρονισμό (...) Τελικά ποιον ωφέλησε όλη αυτή η ιστορία και γιατί έγινε; Με λύπη λέμε, γιατί δεν είναι πρόθεσή μας να αντιπαρατεθούμε με κανέναν σε προσωπικό επίπεδο, ότι όλη αυτή η ιστορία ωφέλησε έναν και μοναδικό: τον Κ. Ρωμοσιό, που είναι και ο ιθύνων νους των Φανταστικών Αργοναυτών. Για στοιχειώδεις λόγους δεοντολογίας δεν μπορούσε να συμμετέχει ως διαγωνιζόμενος από τη στιγμή που ήταν μέλος της ομάδας που οργάνωσε τα βραβεία και καθόριζε τις υποψηφιότητες».

Η συνέχεια δόθηκε στο επόμενο τεύχος του περιοδικού, όπου δημοσιεύθηκε από μια επιστολή των Χρήστου Λάζου και Φανταστικών Αργοναυτών καθώς και σχετικές απαντήσεις από τον εκδότη του Απαγορευμένου Πλανήτη.