Ο Βύρων Απτόσογλου στο ατελιέ του (πηγή, ο Φιλομαθής Δεινοθήσαυρος)
Ο Απτόσογλου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σε ηλικία εφτά ετών ήρθε στην Αθήνα με την οικογένειά του. Σπούδασε γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.
Το 1950 εργάστηκε πρώτη φορά ως εικονογράφος, στα περιοδικά Ταμ Ταμ, Ταρζάν και Ταρζάν-Γκαούρ.
Το 1951 ξεκίνησε τη μακρά και σταθερή συνεργασία του με τον εκδότη Στέλιο Ανεμοδουρά εικονογραφώντας το εξώφυλλο και εσωτερικές σελίδες του εβδομαδιαίου Υπεράνθρωπου. Η μακρότερη παρουσία του σε ένα περιοδικό καταγράφηκε στο Μικρό Ήρωα (16 έτη) ενώ ο ίδιος παρέμεινε συνεργάτης του Ανεμοδουρά για τρεις δεκαετίες.
Θυμάται ο Ανεμοδουράς: «Το '50 που πρωτογνώρισα τον Απτόσογλου ήταν ακόμα ένας μαθητευόμενος χωρίς μεγάλη πείρα στις ειδικές ανάγκες μιας τέτοιας εικονογράφησης. Το να σκιτσάρεις κάποιον που δίνει μια γροθιά, πέφτει στην καρότσα ενός φορτηγού την ώρα που κινείται ή εφαρμόζει ένα αεροπλανικό κόλπο του ζίου-ζίτσου είναι κάτι που απαιτεί πολύ εξάσκηση και 'λυμένο' χέρι. Έτσι, διαλέξαμε μαζί κάποιες αντίστοιχες εικόνες από ξένα έντυπα και, πάνω σ' αυτές, ο Απτόσογλου προσάρμοσε το ταλέντο του και κατάφερε να αποδώσει με φυσικότητα τις σκηνές δράσης»1 .
Με την υπογραφή Byron, ο Απτόσογλου εικονογράφησε τα ακόλουθα έντυπα του Ανεμοδουρά:
- Ο υπεράνθρωπος (1951-1953)
- Τάργκα (1952)
- Ο μικρός ήρως (1953-1968)
- Ταγκόρ (1954)
- Γεράκι (1954)
- Ο μικρός ιππότης (1954)
- Κεραυνός (1954-1955)
- Ο μικρός μπουρλοτιέρης (1955)
- Διαμάντι (1955-1956)
- Υπεράνθρωπος - Σέρινταν (1957-1958)
- Τζόε Ντικ (1958)
- Δέκα τρία (1958)
- Ο μικρός Ταρζάν (1958-1959)
- Καλ, ο κύριος της ζούγκλας (1959)
- Γκρέκο, ο ήρως των γηπέδων (1959-1960)
- Ζορρό της ζούγκλας (1960)
- Ιπτάμενο βέλος (1961)
- Βιβλία του μέλλοντος (1961)
- Το δικό μου (1962)
- Πλανητάνθρωπος (1962-1963)
- Ο μικρός Ζορρό (1963)
- Λάσσο (1963)
- Ο Καραγκιόζης στη ζούγκλα (1963)
- Ζούγκλα, οι γνήσιες περιπέτειες του Ταρζάν (1963)
- Κάου μπόι φάντασμα (1963-1964, συμμετοχή του Β.Α. σε ένα τεύχος μόνο)
- Τζον Γκρικ (1964)
- Ο αετός των γηπέδων (1964)
- Φθηνά βιβλία μεγάλων συγγραφέων (1961-1962)
- Πεπίτο (1968)
- Ο μεγάλος Μπλεκ (1970-1977)
Τη δεκαετία του '80 ο Απτόσογλου ίδρυσε τις εκδόσεις «Βύρων» και κυκλοφόρησε τον Εικονογραφημένο Καραγκιόζη (1984) σε δικά του σχέδια και σενάριο. Την ίδια περίοδο εικονογράφησε βιβλία για παιδιά και βοηθήματα για μαθητές των εκδόσεων Αστήρ, Θουκυδίδης, Δίπτυχο.
Σε μια συνομιλία του με τον αρθρογράφο του περ. Αντί «Αγάθωνα», ο Απτόσογλου αποκάλυψε: «ήθελα να φτιάξω μια εικονογραφημένη ιστορία των Ελλήνων. Να τη σχεδιάσω. Δεν τα κατάφερα»2 .
Η σύζυγος του Απτόσογλου, Σοφία, είπε στον Άρη Μαλανδράκη για τις συνθήκες εργασίας του: ««Ο Βύρων δούλευε το λιγότερο 14 ώρες την ημέρα, κάθε μέρα, για 16 ολόκληρα χρόνια. Δεν μπορούσε ούτε να αρρωστήσει! Πήγαινα στο γραφείο του και δεν ήξερα πού να σταθώ από τα προσχέδια, τις μακέτες και τους τσίγκους για το τυπογραφείο, που ήταν απλωμένα στο πάτωμα (...). Ο,τι έκανε, ήταν έμπνευση στιγμής. Δεν χρειαζόταν να αναζητήσει βοηθήματα, να ανατρέξει σε πηγές. Άλλωστε, η Κατοχή τον βρήκε φοιτητή στη σχολή Καλών Τεχνών και είχε βιώσει έντονα την περίοδο εκείνη. Πολλά πράγματα που έζησε στην Κατοχή ή άκουσε στα χρόνια που ακολούθησαν, τα μετέφερε αυτούσια στις εικονογραφήσεις του. Πηγαίναμε στη Σίφνο για διακοπές, οι ντόπιοι διηγόντουσαν ιστορίες για τους Ιταλούς του κατοχικού φρουραρχείου, για τα καΐκια που μετέφεραν τους σαμποτέρ, για τα κατορθώματα των αντιστασιακών ομάδων, και εκείνος καθόταν αμέσως και τα ζωγράφιζε. Φρόντιζε να έχει πάντα ένα μεγάλο στοκ εικόνων, γιατί οι ρυθμοί παράδοσης της δουλειάς ήταν εξοντωτικοί».
Η δουλειά του εκτέθηκε το Δεκέμβριο 1997 - Ιανουάριο 1998 σε έκθεση του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) στο πολιτιστικό κέντρο «Μελίνα Μερκούρη».
Ο Βύρων Απτόσογλου απεβίωσε στις 26 Σεπτεμβρίου 1990.
1
Οι κυνηγοί της χαμένης εικόνας, Άρης Μαλανδράκης, άρθρο στο περ. Αντί, τ. 577, 1.6.1995, σελ. 32
2
Αναφέρεται στο τ. 577 του περιοδικού, σ. 6, 1995