Loading...
 

Φανταστικά Διηγήματα (ανθολογία, 1961 και 1978)

Το εξώφυλλο πρώτης έκδοσης (αριστερά) & της επανέκδοσης
Το εξώφυλλο πρώτης έκδοσης (αριστερά) & της επανέκδοσης

Ανθολογία διηγημάτων επιστημονικής φαντασίας, σε επιλογή και μετάφραση Ροζίτας Σώκου.

Κυκλοφόρησε το 1961 από τις εκδόσεις Γαλαξίας με τίτλο Φανταστικά Διηγήματα και αποτέλεσε την πρώτη συγκροτημένη προσπάθεια να παρουσιαστεί η σύγχρονη επιστημονική φαντασία στους Έλληνες αναγνώστες. Στις πρώτες σελίδες αναφέρεται: «Εξετυπώθη τον Ιούνιον του 1961 εις το Εργοστάσιον Γραφικών Τεχνών Ι. Μακρή, printed in Greece». H τιμή του ήταν 15 δρχ. Ωστόσο σε αυτή την πρώτη έκδοση δεν δινόταν καμία πληροφορία για την ανθολόγο και μεταφράστρια. Επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ερμείας («σειρά Γαλαξίας») το 1978, με τίτλο Επιστημονική Φαντασία και υπέρτιτλο Τα καλύτερα διηγήματα του κόσμου (σελ. 175) και την πληροφορία ότι τα διηγήματα είχε επιλέξει και μεταφράσει η Σώκου.

Επιπλέον σημειωνόταν ότι η επιλογή των διηγημάτων έγινε «από διάφορες αμερικανικές εκδόσεις της δεκαετίας 1950-1960», χωρίς ωστόσο να αναφέρεται το έντυπο πρώτης δημοσίευσης και ο πρωτότυπος τίτλος τους. Για αυτά τα στοιχεία, βλ. παρακάτω. Ορισμένα είχαν δημοσιευθεί νωρίτερα στα ελληνικά στο περιοδικό Εκλογή, με το οποίο ο Σώκου συνεργαζόταν από το 1955.

Η ανθολογία περιείχε τα διηγήματα:

  • Ισαάκ Ασίμοφ, «Οι κυνηγοί του διαστήματος». Πρωτότυπος τίτλος «The martian way» (Galaxy Science Fiction, Νοέμβριος 1952). Εδώ ο Ασίμοφ φαίνεται να επεξεργάζεται πρώτη φορά την ιδέα που αργότερα ωρίμασε στο Caves of Steel, μιας γήινης κοινωνίας που μένει δεμένη στον πλανήτη, την ίδια στιγμή που οι πρώτοι άποικοι κάνουν άλματα στο διάστημα.
  • Φριτς Λάιμπερ, «Το φεγγάρι είναι πράσινο». Πρωτότυπος τίτλος «The moon is green» (Galaxy Science Fiction, Απρίλιος 1952). Post-apocalyptic διήγημα για μια κοινωνία που ζει υπόγεια αφού η επιφάνεια της Γης έχει μολυνθεί από ραδιενέργεια.
  • Έρικ Φρανκ Ράσελ, «Δεν είμαι τίποτα». Πρωτότυπος τίτλος «I am nothing» (Astounding, Ιούλιος 1952). Ένας πολεμοχαρής ηγεμόνας αλλάζει όταν έρχεται αντιμέτωπος με τις επιπτώσεις της πολιτικής του στους άλλους.
  • Τζον Γουίνταμ, «Επιβίωση». Πρωτότυπος τίτλος «Survival» (Thrilling Wonder Stories, Φεβρουάριος 1952). Θα είναι η μόνη γυναίκα επιβάτης ο αδύνατος κρίκος σε ένα σκάφος για τον Άρη που μένει για μήνες χωρίς τρόφιμα;
  • Ε. Μ. Φόρστερ, «Η μηχανή σταμάτησε», πρωτότυπος τίτλος «The machine stops» (The Oxford and Cambridge review, 1909). Στο παλιότερο διήγημα της ανθολογίας, οι κάτοικοι της Γης ζουν υπόγεια και απολαμβάνουν κάθε τι χάρη στη φροντίδα μιας μηχανής. Εντυπωσιακά σύγχρονο, παραπλανά κατά τουλάχιστον μισό αιώνα τον αναγνώστη που δεν γνωρίζει την ημερομηνία συγγραφής του.
  • Φρέντρικ Μπράουν, «Ο Φρουρός». Πρωτότυπος τίτλος «Sentry» (Galaxy Science Fiction, Φεβρουάριος 1954).
  • Όλιβερ Σαντ, «Ταξίδι χωρίς τέλος». Πρόκειται για το «The wind blows free» που πρωτοδημοσιεύθηκε στο Magazine of Fantasy and Science Fiction (Ιούλιος 1957). H Σώκου νόμιζε ότι το «Όλιβερ» ήταν το μικρό όνομα του συγγραφέα, που όμως δεν ήταν άλλος από τον Αμερικανό Τσαντ Όλιβερ (Symmes Chadwick Oliver, 1928 - 1993). Ένα αγόρι θέλει να ξεφύγει από το Generation Ship στο οποίο μεγαλώνει με την οικογένειά του. Το διήγημα έχει υποστεί περικοπή κατά τα 2/3 του, αφού στην αρχική έκδοση καταλάμβανε 23 σελίδες και χαρακτηριζόταν «μικρή νουβέλα» ενώ εδώ πιάνει 9 μόλις σελίδες. Η μεταφράστρια δεν θυμόταν με βεβαιότητα το λόγο, «το πιθανότερο είναι ότι έγινε για τις ανάγκες του χώρου».
  • Ρον Γκουλάρ, «Ο Κονρουά και οι κόπιες του». Πρωτότυπος τίτλος «Conroy's public» (The Magazine of Fantasy and Science Fiction, Δεκέμβριος 1952) του Ρον Γκούλαρτ (Ron Goulart, γεν. 1933). O Κονρουά απολαμβάνει την αγάπη του καλύτερου δυνατού κοινού στον ατομικό πλανήτη του. Όπως και με τον Τσαντ Όλιβερ, ο Ρον Γκούλαρτ μοιάζει να έχει αποδοθεί στα γαλλικά (Ρον Γκουλάρ), κάτι που σύμφωνα με τη Σώκου είχε να κάνει μάλλον με κάποιες γαλλομαθείς διορθώτριες είτε του περιοδικού Εκλογή, είτε των εκδόσεων Γαλαξίας...

Στο πυκνογραμμένο, τρισέλιδο εισαγωγικό σημείωμα η μεταφράστρια εισάγει τον Έλληνα αναγνώστη στην επιστημονική φαντασία και παρουσιάζει με δυο λόγια κάθε διήγημα.

Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης του 1978, κάτω από τον τίτλο «Επιστημονική Φαντασία», διαβάζουμε: Σε μια εποχή που ο άνθρωπος κατακτάει το διάστημα, είναι φυσικό τα έργα Επιστημονικής Φαντασίας, η λογοτεχνία δηλαδή που εμπνέεται, οραματίζεται και κινείται μέσα στο μελλοντικό χώρο, να συγκινεί ολοένα και περισσότερο συγγραφείς και αναγνώστες. Ο τόμος αυτός είναι μια ανθολογία. Περιέχει οχτώ χαρακτηριστικά δείγματα του λογοτεχνικού είδους που δημιούργησε παλιότερα τον Ιούλιο Βερν και τον Ουέλς και που εκφράζει σήμερα τους φόβους και τις ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων. Η επιστημονική Φαντασία είναι η εποποιία ενός ζοφερού και ελκυστικού μέλλοντος. Και έχει αποκτήσει από χρόνια τις προσωπικότητές της όπως είναι οι οχτώ συγγραφείς αυτού του βιβλίου (...)

Η έκδοση του 1978 δεν ήταν η τελευταία της ανθολογίας, αφού στις αρχές του δεκαετίας του '80 (η ακριβής χρονολογία δεν είναι γνωστή), ο Κάκτος κυκλοφόρησε μια φωτογραφική ανατύπωσή της, χωρίς καμία αναφορά στην ανθολόγο - μεταφράστρια.